Księgi metrykalne: urodzin, zaślubin i zgonów.
Prawie 250 lat ( 8 pokoleń), udokumentowanej historii rodziny Oberhard, to tylko mały fragment całości. To, że nigdy, nie dotrzemy do pierwotnego źródła, jest tak oczywiste, jak cały rozwój naszej cywilizacji. Przez wieki spisywano dzieje tylko tych największych, a i to dotrwały do naszych czasów jedynie fragmenty źródeł, legendy i powtarzane przez pokolenia opowieści… Gdy jedni pracowicie zapisywali strony kronik , inni palili ich dzieła, licząc, że sami w ten sposób przejdą do historii. Odwieczna walka dobra ze złem toczyła się także na terenie klasztorów i bibliotek, bo słowo pisane okazywało się groźniejsze od miecza…
Księgi metrykalne ( OBERHARD )
Pierwszy rozbiór Polski ( i kolejne) dokonany przez sąsiadujące mocarstwa: Prusy, Austrię i Rosję, miał, paradoksalnie, jeden pozytyw. Dzielące Rzeczypospolita między siebie, mocarstwa, miały silny aparat administracyjny, wręcz biurokratyczny. Było to niezbędne, aby sprawować władzę na olbrzymich terenach. Rzesze urzędników spisywały, podliczały, rejestrowały…. Narodziny, zgony, małżeństwa, adresy, (nie mówiąc o podatkach) musiały być w miarę precyzyjnie zapisane, aby mocarstwo mogło funkcjonować, prowadzić wojny i bogacić się. Nowy system administracji siłą rzeczy objął także zaanektowane polskie tereny.
David Oberhard – archiwum
Nieprzypadkowo, wiec, księgi narodzin, małżeństw, czy zgonów ludności są w miarę kompletne dopiero od końca XVIII wieku. Wcześniejszych dokumentów generalnie brak, a nawet jeżeli istnieją, to są praktycznie niedostępne, ukryte w świątyniach małych miasteczek, nieskatalogowane i fragmentaryczne.
DAVID OBERHARD– udokumentowane początki (1783 rok)
Sara i Getzel Oberhard – wypis
Pierwszy archiwalny zapis mówi, że prawdopodobnie, ok. 1783 roku, przyszedł na świat nasz protoplasta: David Oberhard. Nie widomo kim był, co robił, z kim się ożenił. Miał 3 lub 4 synów .
GETZEL OBERHARD– udokumentowane początki. (1805 rok)
Getzel Oberhard – akt zgonu
Jednym z synów Davida był Getzel Oberhard, urodzony ok. 1805 (1807 ?) roku. W 1832 roku ożenił się z 17-o letnią Sarą Lazer ( matka z domu Breindl ). Brak danych o jego statusie majątkowym i społecznym, rekompensuje informacja o jego witalności: spłodził 6 synów . Chociaż 6 synów łatwiej jest wychować niż 6 córek (które jeszcze trzeba wydać za mąż), to należy sądzić, że lekko nie miał. Na szczęście czas rewolucji przemysłowej sprzyjał przedsiębiorczym ludziom, a 6 młodych mężczyzn, to był, jakby dzisiaj powiedziano kapitał organizacyjny…
Sara Oberhard – akt zgonu
Oczywiście, trudno powiedzieć – czym zajmował się Getzel Oberhard w pierwszej połowie XIX wieku. Równie dobrze mógł być rzemieślnikiem, właścicielem sklepu lub warsztatu, objazdowym sprzedawcą jak i nauczycielem muzyki ( w końcu niezwykły talent muzyczny jego syna Izaka, wnuka Aleksandra I i prawnuka Izydora ) musiał mieć gdzieś swoje źródło).
Brak wpisów w tzw. schematyzmach – czyli wydawnictwach rocznych ukazujących struktury organizacyjne administracji i wykazy urzędników wskazuje, że nasz przodek nie działał zawodowo w sektorze publicznym. I chociaż nie wiemy kim był, to na pewno nie był urzędnikiem, radnym, policjantem, wojskowym, nauczycielem czy kimkolwiek opłacanym przez administrację “Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim”
Różne były losy każdego z 6 synów Getzla Oberhard, ale nas najbardziej interesuje historia Izaka ( piatego, licząc w kolejności chronologicznej).
IZAK OBERHARD– udokumentowane początki. (1837 rok)
Urodzony w 1837 roku, jako nastolatek wyjechał do Lwowa, gdzie prawdopodobnie przebywał pod opieką krewnych, którzy finansowali jego naukę. Tam poznał swoją przyszła żonę Reisel (Rachele) z domu Wollisch i w 1856 roku pobrali się. Młoda żona wniosła do związku oprócz urody, także pokaźny majątek, co nie było bez znaczenia dla późniejszych losów rodziny Oberhard. Co ważne, nie było to małżeństwo z rozsądku. Byli ze sobą aż do śmierci Izaka w 1890 roku.
Dziwi trochę brak danych w spisach adresowych, biznesowych i administracyjnych o osobie Izaka Oberhard. Połowa XIX wieku, w jakiej przyszło mu żyć była już w miarę dobrze udokumentowana, fragmentaryczne wypisy z metryk, np. dotyczącej ślubu jego syna Izydora z Karoliną Finkelstein (von), wskazują jako miejsce miejsce pobytu Lwów. Prawdopodobnie pracował u teścia (Wollisch) i nie firmował własnym nazwiskiem żadnych przedsięwzięć.
Info o Izaku i Rejzel Oberhard ( 1886)
Izak dość wcześnie pojął reguły gry, obowiązujące w społeczeństwie. Kapitał był ważny, ale awans społeczny gwarantowało wykształcenie. Gdy w 1857 roku urodził im się syn Aleksander I, rodzice postanowili zapewnić mu dobry start. Godziny dodatkowej nauki serwowanej za pieniądze rodziców nie były pewnie dla ich syna najprzyjemniejszym wspomnieniem z dzieciństwa. Wszystko zmieniło się, gdy w wieku 20 lat, rozpoczął studia farmaceutyczne na uniwersytecie w Wiedniu, gdzie był nie tylko zdolnym studentem, ale i dobrze wychowanym młodzieńcem, zabawiającym młode panny grą na skrzypcach na typowych spotkaniach młodzieży, organizowanych przez rodziców szukających mężów dla swoich córek. Krótko mówiąc, Aleksander I trafił na wiedeńskie salony…
Karolina i Aleksander Oberhard 1886 rok (Lwów)
Tutaj, w Wiedniu poznał swoją przyszła żonę: Karolinę Finkelstein o czym pisaliśmy wcześniej. [ KLIK ]..
Po powrocie z Wiednia Aleksander I Oberhard , był jednym z nielicznych magistrów farmacji we Lwowie. Czekały na niego posady w najlepszych aptekach …. i Karolina której ojciec, kupiec (Gustaw Finkelstein) przeniósł swój interes z Wiednia prawdopodobnie za namową córek. Bo mając 3 córki na wydaniu, każdy ojciec jest zdolny do największych poświęceń … 😉
Dalsze losy rodziny OBERHARD zostały już poprzednio dokładnie opisane, więc nie będziemy się powtarzać.
Małżeństwo Aleksandra I, losy ich dzieci: Izydora i Ireny, oraz dalszych pokoleń aż do lat 50-tych XX wieku, mają dość bogatą dokumentację, także rodzinną. Wiele tzw. źródłowych materiałów zamieściliśmy w tym blogu.
Ciekawość …
„..nie uderzysz psa nie dlatego, że nie chcesz, ale dlatego, że twój charakter ci na to nie pozwala… „
Rodzina Oberhard
Ten tekst i opisane rodzinne historie tak naprawdę, powstały z ciekawości. Wcześniej, czy później każdy (no, prawie każdy) dochodzi do wniosku, że jego własne życie nie jest wyłącznie jego zasługą. Charakter każdego pokolenia, każdego nowo narodzonego dziecka, poprzez wychowanie, oraz dziedziczenie cech determinuje przyszłość i wpływa na podejmowane decyzje . Z perspektywy czasu, widać wyraźnie jak w powtarzającym się cyklu: narodzin, życia i zgonów wcześniejszych pokoleń kształtują się losy następnych. Warto o tym pamiętać.
